Stilte is een theoretische illusie. Ruis is er altijd en overal. Maar ruis kan ook betekenis krijgen. Dat krijgt het als het afwijkt van het verwachtingspatroon. Op dat moment verandert voor mij horen in luisteren. Het is als wanneer je een melkpak oppakt wat leger blijkt dan je had verwacht: even ben je je bewust van de discrepantie tussen wat je denkt te weten en wat er daadwerkelijk gebeurt. Een dergelijke zintuiglijke disbalans vormt het uitgangspunt voor het werk dat ik nu wil maken. Ik wil het publiek verwonderen en confronteren. Denk bijvoorbeeld aan een regenachtige zomer waar een opname wordt afgespeeld van de afstand van een duinpan naar de branding. Een rondgang door de moskee gedurende de Ramadan etc.
Met dit project ga ik mij een jaar lang diepgaand bezighouden met het fenomeen ruis.
In Tunnel worden ‘akoestische vingerafdrukken’ opgenomen. Een akoestische vingerafdruk is een geluidsopname die een zo compleet mogelijke indruk geeft van de locatie van waar deze is gemaakt. Om de eerder genoemde discrepantie te kunnen oproepen is een tijdspanne nodig. Geen zintuiglijke ervaring zonder tijd en ruimte stelde Kant. Hiervoor maak ik gebruik van een winkelpromenade na sluitingstijd.
De gekozen tijdspanne van de opnames is de minimale gemiddelde passeertijd in de promenade. Ongeveer twee en een halve minuut of driehonderd stappen. Tijdens het passeren van de promenade loopt de akoestische vingerafdruk als een auditieve mantel met het publiek mee. Het gaat daarbij om het moment van verwondering wanneer de nietsvermoedende voorbijganger merkt dat hetgeen hij hoort, en waarvan hij denkt dat het deel uitmaakt van het omgevingsgeluid, uit luidsprekers blijkt te komen. Geluid dat je ongemerkt weg filtert uit je bewustzijn omdat het ruis is, waarvan je vervolgens juist alles wilt horen omdat het als ‘muziek’ in de oren klinkt. De wereld ervaren via je oren geeft een totaal andere dimensie aan de werkelijkheid. Door de auditieve waarneming los te koppelen van de visuele wordt dit versterkt. Ik wil met mijn werk dit subtiele gevoel in beleving bloot leggen en daarmee het gevoel voor subtiliteit en minimalisme terug een plaats geven in onze dagdagelijkse werkelijkheid.
Als presentatielocatie voor dit project is de Schouwburg Promenade in Tilburg gekozen. Ik ga deze plek, die zich in eerste indruk niet leent voor kunstuitingen, omtoveren tot een podium. Waar gedurende een langere periode werken ten gehore worden gebracht. Het nietsvermoedende publiek kennis laten maken met de “schoonheid†van zijn omgevingsgeluiden. Dit maakt de Schouwburg Promenade als plaats voor dit project is een zeer geschikt podium. Een doorgangsruimte. Niet bedoeld om er langere tijd te verblijven. In open contact met de buitenlucht. Functioneel ingericht zonder al te veel franjes. Ontworpen en gerealiseerd om het koopgedrag van de consument te stimuleren. Na sluitingstijd, als de opnames worden gedraaid, verliest deze ruimte zijn primaire functie. Veel winkels hebben rolluiken. De sfeer is kil, unheimisch en door de afbuiging is het onmogelijk om er helemaal doorheen te kijken.
Tunnel zal bestaan uit een serie van 12 vingerafdrukken. Deze worden gedurende een periode van één jaar elke maand opgenomen en ten gehore gebracht. Dit aantal wordt gebruikt als houvast. De lange looptijd van het project is gekozen omdat er in een jaar subtiele akoestische veranderingen in de promenade zullen zijn. Het doel van Tunnel is om in te spelen op deze schijnbaar onhoorbare veranderingen. Ze door contrasten in te kleuren/ aan te vullen met de vingerafdrukken.
“Tunnel” was dagelijks te horen op de volgende tijden:
| Ma, Di, Wo, Vr | 18:00 – 20:00u |
| Do | 21:00 – 22:00u |
| Za, Zo | 19:00 – 21:00u |
Tunnel werd mede mogelijk gemaakt door: Gemeente Tilburg, BRAM, winkeliersvereniging Schouwburg Promenade en de Provincie Noord-Brabant