Ruud Lubbers

Zaterdag 28 december wordt om 21:00u op Ned 2 het premiersportret over de jaren Lubbers uitgezonden. Ruud Lubbers was van de langstzittende minister-president van Nederland. Van 1982 tot 1994 was hij een bepalende factor in de Nederlandse politiek. Ongrijpbaar en invloedrijk. Hoe wist hij zo lang aan de macht te blijven?

In Andere Tijden Extra, gemaakt door Thomas Blom en Misha Wessel, spreken oud-ministers en ingewijden als Wim Kok, Elco Brinkman en de Amerikaanse oud-ambassadeur Paul Bremer over het premierschap van Lubbers. In Beeld: Politieke loopbaan Ruud Lubbers in vogelvlucht en lees nog veel meer over Lubbers op geschiedenis24. Meld je daar gelijk aan voor de nieuwsbrief.

De documentaire Het geheim van Ruud Lubbers in Andere Tijden Extra is vanavond van 21.00 tot 22.00 uur te zien bij NTR en VPRO op Nederland 2.

Al jaren ben ik bezig om (klank)landschappen te vangen in geluidsopnames die, terug in de studio, een zelfde ervaring oplevert als de locatie van de opname. Dit lijkt een eenvoudige opgave. Steek een aantal microfoons in de lucht, druk op record en klaar is Klara. Niets is minder waar. Het feit dat ik al jaren ontevreden kan zijn geeft misschien de complexiteit weer. Wanneer een mens zich in een ruimte begeeft is hij of zij in staat om in drie dimensies geluid waar te nemen. Ook ons bewustzijn speelt een grote rol in wat we horen. Of liever wat we wíllen horen. Het menselijk brein is instaat om geluiden te filteren. Zo kunnen we in een drukke kroeg een gesprek volgen zonder last te hebben van de omstanders of achtergrondmuziek. Wanneer ik in deze kroeg een opname maak is hetzelfde gesprek veel moeilijker te verstaan.

Voor mij als geluidenjager is één van de grootste uitdagingen om het gevoel van ‘er zijn‘ te vatten in een opname. Hoe kan ik mijn luisteraars ook het gevoel geven dat ze zich op de plek bevinden waar ik een bepaalde opname heb gemaakt? Omdat ik vaak terug ga naar locaties waar ik geluiden opneem weet ik vrij goed hoe deze klinken en wat voor ervaring ze bij mij oproepen. Op deze manier probeer ik mijn materiaal in de studio naar de realiteit toe te kneden.

Optimalisatie

HRTF schema

Weergave van een stereo opname via een koptelefoon geeft een totaal andere beleving dan over luidsprekers. Ik ga er voor het gemak vanuit dat bijna niemand zijn luidsprekers correct heeft opgesteld. Namelijk, in een gelijkzijdige driehoek met de luisterpositie. Daarnaast wordt heel veel van de natuurgeluiden beluisterd via koptelefoon of oordopjes. Het grote verschil tussen weergave via speakers een koptelefoon is dat het geluid van het rechterkanaal het linkeroor, en andersom, niet kan bereiken.  Het gevolg is luistervermoeidheid. Verder bereikt het geluid van de linkerspeaker normaliter het linkeroor eerder dan het rechter. Het brein gaat proberen om het klanklankbeeld te herconstrueren en raakt op den duur vermoeid. Door het stereobeeld te corrigeren voor koptelefoonweergave wordt een ontspannen en rustgevend klankbeeld gereconstrueerd.

Crossfeed

Headphones Soundscape No Crossfeed

Headphones Soundscape WITH Crossfeed

Wanneer een opname niet is geoptimaliseerd zijn verschillende mogelijkheden om toch een prettige weergave middels koptelefoon te bereiken. Dit process wordt crossfeed genoemd. Een deel van het ene kanaal bij het andere gemixd. Er zijn diverse, veelal high end, koptelefoonversterkers met crossfeed mogelijkheden. er zijn ook apps, zoals bijv. CanOpener, om dit effect via een smartphone te creëren

Header-Uitgezet

Vandaag mochten de makers van documentaireserie Uitgezet de Clara Meijer-Wichmann Penning in ontvangst nemen. Nu was mijn rol in deze bescheiden, maar ik kan het toch niet helpen dat ik trots ben op het feit dat ik aan deze productie heb mogen meewerken.

Clara Meijer-Wichmann Penning

Deze jaarlijkse penning is door de Liga voor de Rechten van de Mens en de Stichting J’accuse aan het team van de serie ‘Uitgezet’ toegekend vanwege haar belangrijke bijdrage aan de bescherming van de rechten van vluchtelingen. Volgens de organisatie wordt door de documentaireserie een breder Nederlands publiek geïnformeerd over de vaak ingrijpende menselijke gevolgen van het Nederlands asielbeleid.

De VARA wilde met de serie laten zien wat de gevolgen zijn van het hedendaagse Nederlandse uitzetbeleid voor kinderen van asielzoekers, en bezocht deze kinderen in de landen waarnaar ze werden uitgezet. In “Uitgezet” wordt duidelijk hoezeer kinderen van vluchtelingen beschadigd raken wanneer ze worden uitgewezen of met uitzetting worden bedreigd.

De Liga reikt vanaf 1988 elk jaar op 10 december, de Dag van de Rechten van de Mens, de Clara Meijer-Wichmann Penning uit. Deze CMW-penning gaat naar een persoon of organisatie, die bijzondere erkenning verdient voor zijn of haar inzet voor de verdediging van de rechten van de mens in Nederland. Vanaf 2003 kent de Liga de penning toe in samenwerking met J’accuse. Voorgaande jaren zijn onder anderen Lorie Matulay (2009), Rehab Bemoeizorgteam Mentrum (2010) en Liesbeth Zegveld (2011) onderscheiden met deze penning.

Bos

De meeste producties waarbij ik betrokken ben sta je als geluidsman niet bepaald in het middelpunt van de belangstelling. Regelmatig is het zelfs erg ondankbaar werk. Bijvoorbeeld wanneer de regisseur zeer enthousiast aanwijzingen geeft aan de cameraman bij het ‘beautyshot’ dat er op dat moment wordt gedraaid. Daarbij compleet voorbijgaand aan het feit dat het geluid bij dat shot misschien ook erg mooi had kunnen zijn. Helaas nu gedraaid met zijn aanwijzingen. Het komt dan ook geregeld voor dat ik deze mensen er op  wijs dat ze deze aanwijzingen hebben gemaakt. De één reageert dankbaar en houdt zijn mond. De ander trekt zijn schouders op en kijkt naar me met een uitdrukking op zijn gezicht van: “jammer voor je.”

Zo kan ik me nog zeer helder een dergelijke situatie voor de geest halen. We stonden voor een fictie productie rond magic hour een prachtshot te draaien op een begraafplaats. Een enorm blik figuranten gecompleteerd met looporkest. Alles klopte. Prachtig licht, windstil, mooi knarsend grindpad onder alle voeten en zelfs de kerkklok werkte mee. In de verte begon het orkest te spelen en kwam langzaam op de camera aflopen. Geweldig hoe de akoestiek van deze locatie reageerde op het geluid. De muziek zwelde aan en de stoet liep langzaam de camera voorbij. Op dat moment werd de scene ruw onderbroken door de opnameleider. GESTOPT!! galmde er over het kerkhof. Ik kon mijn schoenen wel opvreten. Deze kreet had iedereen uit zijn concentratie gehaald en het orkest stopte dus met spelen. Niets aan de hand denkt u. Maar niets is minder waar. Mijn grote frustratie lag in het feit dat het thema wat het orkest speelde nog niet rond was. Ik wist dat ik dat in de studio nooit meer zo mooi kon maken als het op dat moment had geklonken. De zon was weg en het moment en dus het shot was voorbij. Dag prachtopname.

Op dat soort momenten denk ik aan de natuuropnames die ik regelmatig maak. In mijn eentje en vaak op plekken met erg weinig medemensen en op onganse tijden. Dan neem ik de mooiste geluiden op zonder dat er iemand doorheen roept en druk ik op stop wanneer ik denk dat het genoeg is. Tijdens deze trips vergeet ik alle frustraties die ik in mijn beroepspraktijk te verduren krijg. En ga op zoek naar wat voor mij ultieme schoonheid is. Natuurlijke geluiden zoals bijvoorbeeld het ruisen van bladeren of  vallende regendruppels op een met droge dorre bladeren bedekte bodem.

Op dit moment ben ik dan ook bezig om deze collectie verder uit te breiden zodat meer mensen hier ook van kunnen genieten.

We zijn intussen ruim driekwart jaar verder. En ik kan niet anders zeggen dan dat ik nog steeds erg tevreden ben over de resultaten zoals beschreven in studio akoestiek. Ik heb nauwelijks nog wijzigingen doorgevoerd die betrekking hadden op de akoestiek. Voor het zicht heb ik wel mijn computerschermen nog lager gezet. De bovenkant van de schermen zijn nu ongeveer gelijk met de onderkant van mijn speakers. Voor mijn gevoel komt het de weergave wel iets ten goede, maar met name optisch maakt het dat er niks in de weg staat om het stereobeeld te verstoren.

Avantone Active MixCube

Qua apparatuur heb ik wel het een en ander aangepast. Ik heb voor de audionabewerking een zgn. grotbox gekocht. Ook wel bekend als Auratones. In mijn geval gaat het hier om een Avantone Active MixCube, een actieve remake van het oude model. Welke als monospeaker in het midden boven mijn beeldschermen staat. Een stereopaar is niet nodig omdat het hier puur gaat over balans en niet om stereobeeld controle.

Wat me zeker is opgevallen is dat wanneer ik nu mijn afluistering omschakel van stereo- naar monoweergave het klankbeeld perfect in het midden blijft zitten en dat er nagenoeg geen verkleuringen meer optreden.

Diffusors

Argen Diy diffuser

Wat er nog wel op mijn verlanglijstje staat is een goede diffusor tegen de achterwand van de studio. Ik heb intussen al wel een bouwplan gevonden van een model wat me wel aannemelijk lijkt en wat er ook nog goed uitziet. De skyline diffusors zijn vaak erg lelijk wanneer deze niet met de juiste gereedschappen gemaakt zijn. Het mooie van de  diy diffusors van Argen is dat de benodigde materialen eigenlijk bij iedere bouwmarkt gezaagd kunnen worden.

Basstrap

Eerder beschreef ik al dat de laagweergave heel veel beter was geworden. Ik gebruik mijn subwoofer intussen wel weer. Hij staat nu wel wat beter opgesteld. Dit heb ik ook weer gedaan aan de hand van de beschrijvingen op de Genelec site. Met het inregelen heb ik hem wel een stuk zachter kunnen zetten dan voorheen. Verder is ook de crossoverfrequentie iets naar beneneden gedraaid.

Bij de meeste producties die ik op dit moment mix is het sublaag niet van het grootste belang. Ik mix voornamelijk stemmen met wat achtergrondmuziek. Vandaar dat het tot nu toe nog niet van is gekomen om nog een basstrap te maken voor het echte sub-laag. Ik merk onder andere dat dit nog niet goed gedempt is wanneer ik de deur van mijn studio dicht doe. De hoem die ik dan hoor is wel een stuk minder geworden dan dat deze was voor alle aanpassingen. Ik merk het soms ook aan een hoemend geluid van het verkeer op de rondweg. Een toon die rond de 60Hz ligt. Het kan dus geen kwaad om hier nog eens een goede oplossing voor te vinden.